Anasayfa
2 Mart 2015 Pazartesi
İttihat Ve Terakki
I. DÜNYA SAVAŞI BAŞINDA KAPİTÜLASYONLARIN İTTİHAD VE TERAKKİ YÖNETİMİ TARAFINDAN KALDIRILMASI VE BU GELİŞME KARŞISINDA BÜYÜK GÜÇLERİN TEPKİLERİ
</>
İttihad ve Terakki Cemiyeti, 1908 Jön Türk Devriminin ardından Osmanlı İmparatorluğu’nda 16. yüzyıldan beri hüküm sürmekte olan ticari ve adli kapitülasyonların kaldırılması için tutarlı ve sürekli olarak çaba sarfetmiştir. I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ve kapitüler rejimden yararlanan Avrupalı Büyük Güçler (Düvel-i Muazzama)’in birbirleri ile savaşmaya başlamalarından yararlanmak isteyen İttihad ve Terakki hükümeti, 9 Eylül 1914 tarihinde, İstanbul’daki bütün yabancı büyükelçiliklere 1 Ekim 1914 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bütün ticari ve adli kapitülasyonların kaldırıldığını bildirmiştir.
İmparatorluğun iktisadi ve adli bağımsızlığını sağlamaya yönelik bu radikal karar sonrasında, Bab-ı Ali, yeni düzenlemelerle yabancı ülke vatandaşlarına yönelik adaletsizliklere kesinlikle mahal verilmeyeceğine dair verdiği teminatlara rağmen, Büyük Güçler’in, ilk önce tek tek daha sonra ortak, protestoları ile karşı karşıya kalmıştır. Hatta, yoğun bir diplomasinin yaşandığı İstanbul’da, kapitülasyonların kaldırılması kararına en sert tepkileri veren devletler, 2 Ağustos 1914 tarihinden itibaren gizli olarak Bab-ı Ali’nin müttefiği olan Almanya ile savaşta o sırada tarafsızlığını korumakta olan A.B.D. olmuştur. Ancak Bab-ı Ali’nin kararlı tutumu ve Osmanlı İmparatorluğu’nun tarafsızlığını korumaya çalışan İtilaf Devletleri ile kısa zamanda bitmeyeceği anlaşılan savaşta değerli bir müttefiği kaybetmek istemeyen Almanya’nın uzlaşmalarının mümkün olmaması ve dolayısıyla bu devletlerin protestolarına ısrarlı bir şekilde devam edememeleri sonucu kapitüler rejim 1914 yılının Ekim ayında tarihe karışmış ve yerini İmtiyazat-ı Ecnebiyenin İlgası Üzerine Ecanib Hakkında İcra Olunacak Muameleye Dair Talimatname” adı altındaki yeni bir düzenlemeye bırakmıştır.
Sonraki Kayıt
Önceki Kayıt
Ana Sayfa
