6 Nisan 2015 Pazartesi

İmparatorluğun Son Nefesi İlber ORTAYLI






Türkiye’de Tarih Yazıcılığı



          Tarih yazıcılığının karşılığı historiagraphos ya da historiyografidir.Öncelikle,tarih yazıcılığının sosyolojiyle olan ilgisi üzerinde kısaca durmak gerekir.Sosyoloji son dönemlerde sıkça tartışıldı ve bugün 19’uncu asırdaki mahiyeti ve tarifi oldukça değişti.Bugün sosyolojiyi bir bakış,bir nevi yorumlama,yol gösterici,yönelici bir yaklaşım olarak değerlendirenler var.Fakat esasen sosyoloji bilim olma ve toplum yaşamına dair belirgin kanunlar ortaya koyma iddasındadır.Bu kanunların doğal bilimlerde neler olduğunu biliyoruz.Kanunlar deneyle ortaya çıkar ve bu deneyler tekrarlanabilir olmalıdır.Suyu 50,100 ya da 1.000 kere de kaynatsak aynı sonucu elde ederiz.Heisenberg’in belirsizlik eğrileri doğal bilimlerde bir yanılma payı koyabilir ama bunun üzerinde genelde çok durmamak gerekir.Çünkü sosyolojide kanunları tespit ederken,doğrudan doğruya yanılmalar olduğu iddia ediliyor.Doğa bilimlerinde ise bu söz konusu olmaz.Buna karşılık, ‘’ Heisenberg eğrilerinden beri çok açık ki,doğal bilimlerde de yanılma payı vardır ‘’ diyenler de mevcuttur.Sayfa / 25 






En önemlisi,aklımıza mukayese fikrini ve yöntemini yerleştirmemiz gerekir.Türklerin tarihi ve imparatorluğu hin-i muallakta,gökte cereyan etmiyor.Türkler çok geniş bir coğrafyada imparatorluklar kurmuşlar.Bu sözü sürekli tekrarlıyoruz ve bu burada kalıyor.Halbuki bunun yöntem bakımından getireceği bazı zorunluluklar mevcuttur.Önünüzde devamlı olarak İran tarihi,Roma,Venedik tarihi olmalı.Çünkü bir sürü İtalyanca tabirimiz var.Ama donanma ve gemicilik meselesi Türklerin işi değildir.Bunu da önemle vurgulamak gerekir.Çünkü biz 1071’de bir muharebe yaptık ve niyetimiz de buraya girmek değil,Suriye’ye inmekti.Yine de yavaş yavaş bu topraklara yerleştik,fakat denize çıkışımız daha geç gerçekleşti.Aslında 700 yıldır ciddi bir şekilde deniz meselesiyle karşı karşıyayız.Gemiciliği öğrenmek için İtalyanca elzemdir.Çünkü İtalyan gemi teknikleri,gemicilik terminolojisi üstün bir tekniği ifade eder.Denizcilikte İtalyanların yerinin başka olduğu aşikardır,nitekim Bizans da bunu kabul etmiş ve etkilenmiştir. Sayfa / 36